Berlin stawia na solidne plastikowe pokrywy: ochrona środowiska czy niedogodność?

Berlin stawia na solidne plastikowe pokrywy: ochrona środowiska czy niedogodność?

Od lata 2024 r. w Berlinie obowiązuje szczelna zakrętka do butelek PET. Rozporządzenie to, wdrożone w ramach unijnej dyrektywy w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, ma w decydujący sposób przyczynić się do ograniczenia ilości odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku. Od tego czasu z półek zniknęły luźne kapsle do butelek, co stanowi wyraźną reakcję na ustalenia z monitorowania szwów zmywania w UE w 2015 r. Pokazało to, że na plażach można było znaleźć wiele luźnych plastikowych pokrywek. Jak podaje rbb24, wdrożenie w Niemczech zostało przeprowadzone na mocy rozporządzenia w sprawie etykietowania jednorazowych tworzyw sztucznych (EWKKennzV), które weszło w życie 3 lipca 2024 r.

Nowe rozporządzenie dotyczy wszystkich plastikowych zamknięć jednorazowych butelek po napojach o pojemności do trzech litrów. Główną motywacją tworzenia tak zwanych zakrętek na uwięzi jest recykling zakrętek razem z butelkami i uniknięcie wpływu wyrzuconych nakrętek na środowisko. Działanie to wpisuje się w europejską strategię mającą na celu poprawę recyklingu tworzyw sztucznych i zmniejszenie wpływu na środowisko. Jak podaje euwid, oprócz ograniczania ilości odpadów firmy takie jak Tetra Pak pracują nad przejściem na nowe standardy i zainwestowały 400 milionów euro w samo przejście na korki z dostępem do sieci.

Opinie społeczne i wpływ

Reakcje konsumentów na wprowadzenie szczelnych pokrywek były mieszane. Badanie przeprowadzone w maju 2025 r. przez Norymberski Instytut Decyzji Rynkowych wykazało, że dwie trzecie Niemców uważa te solidne pokrywki za niewygodne, a prawie połowa nie widzi żadnych korzyści dla środowiska. Pomimo krytyki pojawiają się również pozytywne opinie: w Schöneberg sprzedawcy detaliczni zgłaszają mniej odpadów i więcej zwracanych butelek z pokrywkami. Berlińska inicjatywa „Alles im Fluss”, która organizuje akcje sprzątania, również odnotowała spadek liczby znalezionych pokrywek.

Pozytywną tendencję odnotowuje także Federalna Agencja Środowiska: w porównaniu z 2015 rokiem na unijnych plażach odnotowano 29-procentowy spadek liczby jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych, a na Morzu Bałtyckim spadek sięga nawet 45 procent. Może to przynajmniej częściowo wynikać z nowych przepisów. Aby jednak jeszcze bardziej poprawić sytuację, Federalne Stowarzyszenie Przemysłu Spożywczego (BVE) wyraziło obawy: Nie widzi żadnych dodatkowych korzyści dla konsumentów ani środowiska wynikających z rozporządzenia w sprawie limitów.

Europejskie działania dotyczące odpadów z tworzyw sztucznych

Walka z odpadami z tworzyw sztucznych ma w UE długą tradycję. Już w 2018 r. zaprezentowano kompleksową strategię UE na rzecz tworzyw sztucznych, której celem jest zapewnienie do 2030 r. wszystkich opakowań z tworzyw sztucznych nadawałych się do ponownego użycia lub recyklingu. Każdego roku każdy mieszkaniec UE wytwarza średnio 36,1 kg odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, z czego jedynie 14,7 kg na osobę jest poddawane recyklingowi. Aby przeciwdziałać wzrostowi ilości odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, w 2023 r. wprowadzono szereg działań mających na celu zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych i zanieczyszczeń mikroplastikiem. Inicjatywy te uzupełniają wcześniejsze decyzje, takie jak zakaz stosowania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku w 2019 r., ponieważ Europarl zwraca uwagę.